Erken Yaşamı ve Esaret Yılları
Zeyd bin Harise, miladi takvime göre 575 yılı civarında Yemen’de doğdu. Kelb kabilesine mensup olan Zeyd, çocuk yaşta annesi Su’dâ binti Sa’lebe ile akrabalarını ziyaret ederken bir baskın sonucunda esir alındı. Köle olarak Mekke’ye getirildi ve Ukâz Panayırı’nda satıldı. Zeyd, Hz. Hatice’nin yeğeni Hakîm bin Hizam tarafından satın alınıp Hz. Hatice’ye hediye edildi. Hz. Hatice de Zeyd’i, eşi Hz. Muhammed’e armağan etti.
Peygamberimizin Evlat Edinmesi
Zeyd’in ailesi, bir süre sonra onun izini bulup Mekke’ye geldi. Babası Harise, Peygamberimiz Hz. Muhammed’den Zeyd’i geri vermesini rica etti. Ancak Hz. Muhammed, kararı Zeyd’e bıraktı. Zeyd, Peygamberimizin yanında kalmayı tercih etti. Bunun üzerine Hz. Muhammed, Zeyd’i azat etti ve onu evlat edindiğini ilan etti. Bu olaydan sonra Zeyd, “Zeyd bin Muhammed” olarak anılmaya başlandı. Ancak Ahzâb Suresi’nin 5. ayeti ile bu uygulama kaldırılmış ve evlatlıkların, biyolojik babalarının adıyla anılması emredilmiştir. Bu nedenle Zeyd, yeniden Zeyd bin Harise olarak çağrılmaya başlanıldı.
İslam’ın İlk Yıllarında Zeyd
Zeyd bin Harise, İslam’ı kabul eden ilk insanların arasındaydı. Bazı rivayetlere göre erkekler arasında ilk Müslümandır. Peygamberimizle birlikte İslam’ı yayma mücadelesinde aktif rol oynamış ve Hz. Muhammed’in en güvenilir dostlarından biri olmuştur. Taif ziyaretinde Zeyd, Peygamberimizi Taiflilerin saldırılarından korumak için kendisini siper etmiştir.
Askerî Başarıları ve Şehadeti
Zeyd bin Harise, İslam tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bedir, Uhud ve Hendek gibi savaşlarda kahramanlıklar göstermiştir. 629 yılında Mute Savaşı’nda Peygamber Efendimizin tayin ettiği İslam ordusunun komutanı olarak görev yapmıştır. Bu savaşta, Bizans ordusuna karşı verilen çetin mücadele sırasında şehit düşmüştür. Zeyd, Kur’an-ı Kerim’de ismi açıkça zikredilen tek sahabe olarak ayrı bir önem taşır.
Zeyd bin Hârise’nin Mirası
Zeyd bin Harise, Peygamber Efendimizle olan sadık dostluğu ve fedakarlığıyla tüm İslam dünyası için bir örnek olmuştur. Cesareti, liderlik yetenekleri ve Peygamberimize olan derin bağlılığıyla tarihe geçmiştir.
Zeyd bin Harise’nin hayran bırakan hayatı ve mücadelesi, İslam’ın ilk yıllarında ne denli büyük fedakarlıklar yapıldığının bir kanıtıdır.
