Abdullah Çatlı (1956-1996), Türk siyasi tarihinin en tartışmalı figürlerinden biri. Ülkücü hareket içindeki liderliği, yurt dışı faaliyetleri ve Susurluk kazasındaki ölümüyle derin devlet-mafya-siyaset üçgeninin simgesi haline geldi. Bu yazıda doğumundan ölümüne kadar tüm yaşamı objektif bir dille incelenmiştir.
Temel Bilgiler ve Erken Yaşam
- Doğum: 1 Haziran 1956, Nevşehir (Hacıbektaş ilçesi)
- Aile: Rum göçmeni bir dedenin torunu; kalaycı Ahmet Çatlıoğlu’nun oğlu
- Eğitim: Nevşehir Lisesi sonrası Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ne kaydoldu ancak siyasi olaylar nedeniyle tamamlayamadı
- Evlilik: 1974’te Meral Aydoğan ile evlendi; Gökçen ve Selcen adında iki kızı oldu
Ülkücü Hareket İçinde Yükseliş
Liderlik Dönemi (1977-1980)
1977’de Ülkü Ocakları Ankara İl Başkanı, 1978’de Ülkücü Gençlik Derneği Genel Başkan Yardımcısı oldu. Bu dönemdeki olaylarla ilişkilendirildi:
- 11 Temmuz 1978: Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Bedrettin Cömert suikastı
- 9 Ekim 1978: Bahçelievler’de 7 TİP’linin öldürüldüğü katliam
- 1 Şubat 1979: Abdi İpekçi suikastı (Mehmet Ali Ağca’nın kaçırılmasıyla bağlantılı)
Yurt Dışı Kaçış Yılları ve Faaliyetler
Avrupa Serüveni (1980-1990)
12 Eylül Darbesi sonrası Bulgaristan, Avusturya ve İsviçre’ye kaçtı. Sahte kimliklerle (Mehmet Özbay, Hasan Kurtoğlu) dolaştı:
| Tarih | Olay | Sonuç |
|---|---|---|
| 1982 | İsviçre’de eroinle yakalandı | Serbest bırakıldı |
| 1983 | MİT ile Paris’te görüşme | ASALA’ya karşı 5 eylem |
| 1984 | Fransa’da uyuşturucudan tutuklanma | 7 yıl hapis |
| 1985 | Papa suikasti davasında tanıklık | “Ağca Bulgar ajanı” iddiası |
| 1990 | İsviçre’de Bostadel Cezaevi’nden kaçış | Türkiye’ye dönüş hazırlığı |
Türkiye’ye Dönüş ve Derin İlişkiler
Yeniden Sahne Alış (1993-1996)
1993’te Şahin Ekli adına düzenlenmiş sahte pasaportla Türkiye’ye girdi. Serbest bırakılması tartışmalara yol açtı:
- Ömer Lütfü Topal Bağlantısı: 1996’da Kıbrıs’a birlikte seyahat ve aynı otelde kalış
- Çiller Listesi: PKK’den koruma vaadiyle iş adamlarından para alımı iddiaları
- İranlı Ajan Cinayetleri: Lazım Esmaeili ve Askar Simitko suikastları
Susurluk Kazası ve Ölümü
3 Kasım 1996’da Ne Oldu?
- Kaza Detayları: Balıkesir Susurluk’ta kamyon-Mercedes çarpışması
- Araçtakiler:
- Şoför: İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Hüseyin Kocadağ (ölü)
- Arka koltuk: Gonca Us (Çatlı’nın sevgilisi, ölü)
- Sağ arka: DYP Milletvekili Sedat Bucak (yaralı kurtuldu)
- Şüpheli Bulgular: Fren sisteminde sabotaj iddiaları; Çatlı’nın boynunun kırık bulunması
- Cenaze Töreni: Nevşehir’de 4.500 kişinin katılımı; Türk bayrağına sarılı tabut
Ardında Bıraktıkları ve Etkileri
Devlet-Mafya-Siyaset Üçgeni
Susurluk Kazası sonrası ortaya çıkan belgeler, çarpıcı ilişkileri gözler önüne serdi:
- Üzerinde bulunan diplomatik pasaport (Mehmet Özbay adına)
- İçişleri Bakanı Mehmet Ağar’ın imzalı silah taşıma ruhsatı
- Sedat Bucak’ın korucu milisleriyle PKK’ya karşı devlet destekli mücadele
Kültürel Miras
- Edebiyat: Kızı Gökçen Çatlı’nın “Babam Çatlı” kitabı (2000)
- Diziler: Kurtlar Vadisi karakterlerine ilham vermesi
- Komplo Teorileri: “Fren sabotajı” ve “suikast” iddialarının günümüze kadar sürmesi
